| ๏
ประกอบด้วยโภชนากระยาหาร |
ทุกถิ่นฐานบริบูรณ์หนักหนา |
| อยู่เย็นเป็นสุขทุกทิวา
|
เช้าค่ำอัตราทั้งราตรี
|
| ประหนึ่งว่าจะไม่มีค่ำคืน
|
รวยรื่นเป็นสุขเกษมศรี
|
| ไม่เห็นเช่นว่าจะเป็นถึงเพียงนี้
|
มาเยินยับอัปรีย์ศรีศักดิ์คลาย
|
| ทั้งถนนหนทางอารามราช
|
มาวินาศสิ้นสุดสูญหาย
|
| สารพัดย่อยยับกลับกลาย
|
อันตรายไปจนพื้นปัถพี
|
| เมื่อพระกาฬจะมาผลาญดังทำนาย
|
แสนเสียดายภูมิพื้นกรุงศรี
|
| บริเวณอื้ออลด้วยชลธี
|
ประดุจเกาะอสุรีลงกา
|
| เป็นคันขอบชอบกลถึงเพียงนี้
|
มาเสียสูญไพรีอนาถา
|
| ผู้ใดใครเห็นจะไม่นำพา
|
อยุธยาอาภัพลับไป
|
| เห็นจะสิ้นอายุพระนคร |
ให้อาวรณ์ผู้รักษาหามีไม่ |
| เป็นป่าหญ้ารกดังพงไพร
|
แต่จะสาบสูญไปทุกทิวา |
| คิดมาก็เป็นน่าอนิจจัง |
ด้วยกรุงเป็นที่ตั้งพระศาสนา
|
| ทั้งอารามเจดีย์ที่บูชา
|
ปฏิมาฉลององค์พระทรงญาณ |
| ก็ทลายยับยุ่ยเป็นผุยผง
|
เหมือนพระองค์เสด็จดับสังขาร
|
| ยังไม่สิ้นศาสนามาอรธาน
|
ทั้งเจดีย์วิหารก็สูญไป
|
| เสียดายพระนิเวศน์บุรีวัง
|
พระที่นั่งทั้งสามงามไสว
(1) |
| ตั้งเรียบระเบียบขั้นเป็นหลั่นไป
|
อำไพวิจิตรรจนา
|
| มุขโถงมุขเด็จมุขกระสัน
|
เป็นเชิงชั้นลวดลายล้วนเลขา
|
| เพดานในไว้ดวงดารา
|
ผนังฝาดาดแก้วดังวิมาน
|
| ที่ตั้งบัลลังก์แก้วทุกองค์
|
ทวารลงอัฒจันทร์หน้าฉาน |
| ปราบพื้นรื่นราบดังพระลาน
|
มีโรงคชาธารตระการตา |
| ทิมดาบคดลดพื้นกำแพงแก้ว
|
เป็นถ่องแถวยืดยาวกันหนักหนา |
| เป็นที่แขกเฝ้าเข้าวันทา |
ดั่งเทวานฤมิตประดิษฐ์ไว้
|
| สืบทรงวงศ์กษัตริย์มาช้านาน
|
แต่บุราณแล้วไม่นับพระองค์ได้
|
| พระที่นั่งซึ่งตั้งอยู่ข้างใน
|
มีสระชลาลัยชลธี
|
| ชื่อที่นั่งบรรยงก์รัตนาสน์
|
ที่ประพาสมัจฉาในสระศรี
|
| ทางเสด็จเสร็จสิ้นสารพันมี
|
เป็นที่กษัตริย์สืบมา
|
| ก็สูญสิ้นศรีมลายหายหมด
|
จะปรากฏสักสิ่งไม่มีว่า
|
| อันถนนหนทางมรรคา
|
คิดมาก็เสียดายทุกสิ่งอัน
|
| ร้านเรียบเป็นระเบียบด้วยรุกขา |
ขายของนานาทุกสิ่งสรรพ์
|
| ทั้งพิธีปีเดือนทุกคืนวัน
|
สารพันจะมีอยู่อัตรา
|
| ฤดูใดก็ได้เล่นเกษมสุข
|
แสนสนุกทั่วเมืองหรรษา
|
| ตั้งแต่นี้แลหนาอกอา
|
อยุธยาจะสาบสูญไป
|
| จะหาไหนได้เหมือนกรุงแล้ว
|
ดังดวงแก้วอันสิ้นแสงใส |
| นับวันแต่จะยับลับไป
|
ที่ไหนจะคืนคงมา |
| ไป่ปรากฏเหตุเสียเหมือนดังนี้
|
มีแต่บรมสุขา
|
| ครั้งนี้มีแต่พื้นพสุธา |
อนิจจาสังเวชทนาใจ
|
| ทั้งนี้เป็นต้นด้วยผลเหตุ |
จะอาเพศกษัตริย์ผู้เป็นใหญ่ |
| มิได้พิจารณาข้าไท
|
เคยใช้ก็เลี้ยงด้วยเมตตา
|
| ไม่รู้รอบประกอบในราชกิจ
|
ประพฤติการแต่ที่ผิดด้วยอิจฉา |
| สุภาษิตท่านกล่าวเป็นราวมา
|
จะตั้งแต่งเสนาธิบดี
|
| ไม่ควรอย่าให้อัครฐาน
|
จะเสียการแผ่นดินกรุงศรี
|
| เพราะไม่ฟังตำนานโบราณมี
|
จึงเสียทีเสียวงศ์กษัตรา
|
| เสียยศเสียศักดิ์นัคเรศ
|
เสียทั้งพระนิเวศน์วงศา |
| เสียทั้งตระกูลนานา
|
เสียทั้งไพร่ฟ้าประชากร
|
| สารพัดจะเสียสิ้นสุด
|
ทั้งการยุทธก็ไม่เตรียมฝึกสอน |
| จึงไม่รู้กู้แก้พระนคร
|
เหมือนหนอนเบียนให้ประจำกรรม
|
| อันจะเป็นเสนาธิบดี
|
ควรที่จะพิทักษ์อุปถัมภ์
|
| ประกอบการหว่านปรายไว้หลายชั้น
|
ป้องกันปัจจาอย่าให้มี
|
| นี่ทำหาเป็นเช่นนั้นไม่
|
เหมือนไพร่ชาติชั่วช้ากระทาสี
|
| เหตุภัยใกล้กรายร้ายดี
|
ไม่มีที่จะรู้สักประการ |
| ศึกมาแล้วก็ล่าไปทันที
|
มิได้มีเหตุเสียจึงแตกฉาน
|
| ตีกวาดผู้คนไม่ทนทาน
|
เผาบ้านเมืองยับจนกลับไป
(2) |
| ถึงเพียงนี้ละไม่มีที่กริ่งเลย
|
ไม่เคยรู้ล่วงลัดจะคิดได้
|
| ศึกมาชิงล่าเลิกกลับไป
|
มิได้เห็นจะฝืนคืนมา
|
| จะคิดโบราณอย่างนี้ก็หาไม่
|
ชาติไพร่หลงฟุ้งแต่ยศถา
|
| ครั้นทัพเขากลับยกมา
|
จะองอาจอาสาก็ไม่มี
|
| แต่เลี้ยวลดปดเจ้าทุกเช้าค่ำ
|
จนเมืองคร่ำเป็นผุยยับยี่
|
| ฉิบหายตายล้มไม่สมประดี |
เมืองยับอัปรีย์จนทุกวันฯ |
| ๏
เหตุเสียกรุงศรีอยุธยา |
เหมือนคำที่ว่าไม่เสกสรร
|
| ชะล่าใจเคยได้แต่ครั้งนั้น
|
จึงประชิดติดพันแต่นั้นมา
|
| แตกยับกลับไปก็หลายหน |
คิดกลจะลวงให้หลงหา |
| แต่งคนให้ถือหนังสือมา
|
เจรจาความเมืองเป็นไมตรี
|
| ทำไว้แต่พอให้รอรั้ง
|
ขยับยกเข้ามาตั้งตะนาวศรี
|
| จะเดินมั่นกันติดทางตี
|
ทำนองที่จะคิดให้ชิดไว้
|
| เห็นจะผ่อนโยธาอาหาร |
มันคิดการมิให้ใครสงสัย
|
| จะนิ่งอยู่ดูเบาเอาใจ
|
เห็นเหตุภัยจะเกิดการมา |
| จะเร่งลัดตัดคิดมันเสียก่อน |
บั่นรอนอย่าให้ทันแน่นหนา
|
| จำจะคิดให้ผิดแต่ก่อนมา |
เป็นทัพหน้านาวายกไป
|
| ตามทางทะเลไปสงขลา |
จะขุดพสุธาเป็นคลองใหญ่
|
| ให้เรือรบออกประจบเอาเมืองไทร
(3) |
ปากใต้ฝ่ายทะเลให้พร้อมกัน
|
| จึงจะยกไปตีเอามะริด
|
จะปิดปากน้ำเสียให้มั่น
|
| ทัพเรือมันจะพลอยเข้าช่วยกัน
|
จะตีบั่นเกยทัพให้ยับไป
|
| รบไหนจะให้ยับลงที่นั่น
|
แต่กึ่งวันไม่ให้ทนทานได้
|
| จะทำการครั้งนี้ให้มีชัย |
จะไว้เกียรติให้สืบทั้งแผ่นดิน
|
| มันทำเมืองเราก่อนเท่าใด
|
จะทดแทนมันให้หมดสิ้น
|
| มันจิตอหังการ์ทามิฬ
|
จะล้างให้สุดสิ้นอย่าสงกา
|
| การเสร็จสำเร็จลงเมื่อใด
|
ซึ่งคิดไว้ขอให้สมปรารถนา
|
| แม้นมิได้ก็ไม่กลับคืนมา |
จะเห็นเมืองพม่าในครั้งนี้
|
| เกรงกริ่งอยู่แต่ข้างทัพบก
|
จะไม่ยกหักได้ให้ถึงที่
|
| เกลือกมันกั้นตัดทางตี
|
จะตัดที่เสบียงอาหารไว้
|
| ไม่สมคะเนให้เรรวน
|
ทำป่วนไม่หักเอามันได้
|
| เท่านี้ดอกที่วิตกใจ
|
จะทำให้เสียการเหมือนทวาย
|
| เมื่อชนะแล้วกลับแพ้ให้แชไป
|
จึงเสียชัยเสียเชิงไม่สมหมาย
|
| พากันหนีแต่ไม่มีอันตราย |
ถ้าเสียหายอย่างอื่นไม่เป็นไร |
| อันกรุงรัตนอังวะครั้งนี้ฤา |
จักพ้นเนื้อมืออย่าสงสัย
|
| พม่าจะมาเป็นข้าไท
|
จะได้ใช้สร้างกรุงอยุธยา |
| แม้นสมดังจิตไม่ผิดหมาย |
จะเสี่ยงทายตามบุพเพวาสนา |
| จะได้ชูกู้ยกนัครา |
สมดังปรารถนาทุกสิ่งอัน
|
| ถ้าเสร็จการอังวะลงตราบใด |
จะพาใจเป็นสุขเกษมสันต์
|
| อ้ายชาติพม่ามันอาธรรม์
|
เที่ยวล้างขอบขัณฑ์ทุกพารา
|
| แต่ก่อนก็มิให้มีความสุข
|
รบรุกฆ่าฟันเสียหนักหนา |
| แต่บ้านร้างเมืองเซทั้งวัดวา |
ยับเยินเป็นป่าทุกตำบล |
| มันไม่คิดบาปกรรมอ้ายลำบาก
|
แต่พลัดพรากจากกันทุกแห่งหน |
| มันเหล่าอาสัตย์ทรชน
|
ครั้งนี้จะป่นเป็นธุลี
|
| เพราะเหตุบาปกรรมมาซ้ำเติม
|
จะพูนเพิ่มให้ระยำยับยี่
|
| ด้วยทำนายว่าไว้แต่ก่อนมี
|
เหมือนครั้งมอญไปตีเอานัครา
|
| คือหงส์มาหลงกินน้ำหนอง
|
เหตุต้องเมืองมอญหงสา |
| ตัวนายอองไจยคือพรานป่า |
คิดฆ่าหงส์ตายจึงได้ดี
|
| คือพม่ามาตีเอามอญได้
|
ก็สมในทำนายเป็นถ้วนถี่
|
| ยังแต่พยัคฆ์เรืองฤทธี
|
จะกินพรานที่ยิงหงส์ตาย
|
| บัดนี้ก็ถึงแก่กำหนด
|
จะปรากฏโดยเหตุเป็นกฎหมาย
|
| ทัพเราเข้าต้องคำทำนาย
|
คือเสือร้ายอันแรงฤทธา
|
| จะไปกินพรานป่าที่ฆ่าหงส์
|
ให้ปลดปลงม้วยชีพสังขาร์
|
| แล้วมีคำทำนายบุราณมา |
ว่าพม่าจะสิ้นซึ่งรูปกาย
|
| ถ้าผู้ใดใครเห็นให้เขียนไว้
|
จึงจะได้ประจักษ์สืบสาย
|
| เห็นเป็นเหตุต้องเหมือนคำทาย |
อังวะจะฉิบหายในครั้งนี้
|
| ถ้าพร้อมใจพร้อมจิตช่วยคิดการ
|
จะสำราญทั่วโลกเกษมศรี
|
| นี่จนใจสิ่งไรก็ไม่มี
|
เห็นทีจะตะพายไปตามจน
|
| จะไปได้ฤามิได้ยังไม่รู้
|
จะเสือกสู้ไปตามขัดสน |
| ถ้าสุดคิดผิดหมายที่ผ่อนปรน |
ก็จะบนบวงสรวงแก่เทวา
|
| เดชะเทเวศร์ช่วยอวยชัย
|
ที่คิดไว้ขอให้สมปรารถนา
|
| ตั้งแต่สวรรค์ชั้นกามา |
ตลอดจนมหาอัครพรหม |
| ขอจงมาช่วยอวยพรชัย
|
ที่มาดไว้ให้ได้ดังประสงค์
|
| จะดลใจไทยกรุงให้นิยม
|
ช่วยระดมกันให้สิ้นศึกเอยฯ
|
