Author

Kiyoko Takahashi

Title

Expressions of emanation fictive motion events in Thai / Kiyoko Takahashi

Date

2000
   

Location

CL thesis

Source

177 leaves

Abstract

This study investigates Thai expressions of emanation fictive motion events within the framework of cognitive linguistics. An emanation event is an imagined event in which an intangible entity moves from a source entity relative to a reference entity. The analysis of the data of Thai emanation expressions, which are gathered from published literary books, shows the followings. First, there are two basic types of the idealized cognitive model ( ICM ) for Thai emanation event: (1) thematic ICM’s consisting of two role archetypes, i.e., a mover and an absolute; (2) agentive ICM’s consisting of three role archetypes, i.e., a mover, an absolute and an agent. Second, Thai emanation event can be classified into four specific semantic types according to the kinds of mover: (1) perception emanation, including (1.1 ) visual emanation ( line of vision ), (1. 2 ) auditory emanation (sound), ( 1.3 ) olfactory emanation ( smell ), (1.4 ) tactile emanation (air in motion); (2) radiation emanation (light); (3) shadow emanation (shadow); (4) orientation emanation (the fucus of an observer’s attention). Third, the structure of Thai emanation events can be categorized into two main types, based on the surface forms of their predicates: (1) a simplex structure represented by a single verb phrase, and (2) an integrated structure represented by a serial verb construction or a verb phrase combined with a prepositional phrase. The integrated structure includes two subtypes: (2.1) simultaneous structures described in more than one perspective, and (2.2) sequential structures consisting of two sub-events occurring in succession. These emanation event subtypes in Thai are language-particular and reflect an aspect of the Thai speaker’s understanding of the world.
 

ในงานวิจัยชิ้นนี้ผู้วิจัยศึกษารูปภาษาแสดงการเคลื่อนที่สมมุติแบบไร้ตัวตนในภาษาไทยโดยใช้หลักเกณฑ์ของภาษาศาสตร์ปริชาน (การรับรู้และรู้คิด) ในเหตุการณ์การเคลื่อนที่สมมุติแบบไร้ตัวตน สิ่งซึ่งไม่มีตัวตนและจับต้องไม่ได้ เช่น สายตา เสียง กลิ่น ลม แสง เงา เป็นต้น จะเคลื่อนย้ายไปจากจุดเริ่มต้นตามเส้นทางที่กำหนดด้วยจุดอ้างอิง เช่น จุดผ่านและจุดปลายทาง วัตถุประสงค์ในการศึกษามีสองประการ ได้แก่ 1. เพื่อจำแนกเหตุการณ์ดังกล่าวออกเป็นประเภทต่าง ๆ โดยใช้รูปแบบทางปริชาน (cognitive models) และ 2. เพื่อวิเคราะห์กระสวนของรูปภาษาแสดงเหตุการณ์ดังกล่าว ผู้วิจัยเก็บข้อมูลของรูปภาษาแสดงเหตุการณ์ดังกล่าวจากสิ่งตีพิมพ์ต่าง ๆ ซึ่งเป็นนวนิยายและหนังสือรวมเรื่องสั้น ผลจากการวิเคราะห์ข้อมูลพบว่า รูปแบบทางปริชานสำหรับเหตุการณ์การเคลื่อนที่สมมุติแบบไร้ตัวตนในภาษาไทยสามารถจำแนกออกเป็นประเภทใหญ่ ๆ ได้สองประเภท ได้แก่ ประเภทที่ประกอบด้วยสิ่งที่ร่วมอยู่ในเหตุการณ์สองอย่าง ได้แก่ สิ่งที่เคลื่อนที่และสิ่งที่ถูกอ้างอิงในการพรรณนาเส้นทางในการเคลื่อนที่ และประเภทที่ประกอบด้วยสิ่งที่ร่วมอยู่ในเหตุการณ์สามอย่าง ได้แก่ สิ่งที่เคลื่อนที่ สิ่งที่ถูกอ้างอิง และสิ่งที่ก่อให้เกิดการเคลื่อนที่ ประธานของรูปภาษาแสดงเหตุการณ์ประเภทแรกมักจะเป็นสิ่งที่เคลื่อนที่เป็นส่วนใหญ่ แต่บางกรณีอาจเป็นสิ่งที่ถูกอ้างอิงก็ได้ ส่วนประธานของรูปภาษาแสดงเหตุการณ์ประเภทหลังจะต้องเป็นสิ่งที่สามารถก่อให้เกิดการเคลื่อนที่ได้เท่านั้น

เหตุการณ์การเคลื่อนที่สมมุติแบบไร้ตัวตนในภาษาไทยยังสามารถจำแนกได้ด้วยลักษณะคุณสมบัติของสิ่งที่เคลื่อนที่ ได้แก่ 1. การเคลื่อนที่ของสายตา เสียง กลิ่นและลม ซึ่งมีความสัมพันธ์กับกระบวนการการรับรู้ 2. การเคลื่อนที่ของแสง 3. การเคลื่อนที่ของเงา และ 4. การเคลื่อนที่ของจุดสนใจของผู้มอง

โครงสร้างเหตุการณ์การเคลื่อนที่สมมุติแบบไร้ตัวตนในภาษาไทยยังสามารถจำแนกเป็นประเภทใหญ่ ๆ ได้สองประเภท ประเภทที่หนึ่งประกอบด้วยเหตุการณ์เพียงเหตุการณ์เดียวซึ่งแสดงด้วยกริยาวลีตัวเดียว ประเภทที่สองประกอบด้วยเหตุการณ์ย่อยสองเหตุการณ์ขึ้นไป ซึ่งแสดงด้วยกริยาวลีและบุพบทวลีอย่างละหนึ่งตัวหรือกริยาวลีสองตัวเป็นอย่างน้อย โครงสร้างเหตุการณ์ประเภทที่สองยังสามารถจำแนกเป็นประเภทย่อยได้อีกสองประเภทคือ ประเภทที่แสดงการเกิดของเหตุการณ์แบบพร้อมกัน และประเภทที่เกิดของเหตุการณ์แบบเรียงต่อ

ความหลากหลายของเหตุการณ์เหล่านี้เป็นลักษณะเฉพาะตัวของภาษาไทย และแสดงให้เห็นการเข้าใจโลกของผู้พูดภาษาไทยในอีกแง่มุมหนึ่ง

Note

Typescritp (photocopy)
 

Text in English
 

Thesis (Ph.D.)--Chulalongkorn University, 2000

Alt author

คิโยโกะ ทาคาฮาชิ
 

Kingkarn Thepkanjana, advisor
 

Pranee Kullavanijaya, advisor
 

Chulalongkorn University. Linguistics

ISBN

9743472134

Key word

Fictive motion
 

Emanation
 

Cognitive models
 

Event structure
 

Thai