ประเพณี/พิธีกรรม – หน้า 2 – คลังภาษาและวัฒนธรรมชุมชนมอแกลน

ข้อห้ามยามออกทะเล

เมื่อออกทะเลมีข้อห้ามบางอย่าง เช่น ห้ามกินไก่กินเหล้าบนเรือในลักษณะที่เป็นการสังสรรค์

ความเชี่ยวชาญประจำครอบครัว

ครอบครัวมอแกลนแต่ละครอบครัวจะมีวิชาความรู้ ความเชี่ยวชาญที่แตกต่างกัน อาทิ การดูแลป่า การดูแลทะเล การเป็นหมอตำแย การนวด

พิธีแชะแชะ (ผีตะกร้า) ที่บ้านทับปลา

เมื่อชาวมอแกลนบ้านทับปลาต้องการติดต่อกับสมาชิกในครอบครัวที่ล่วงลับ เพื่อถามไถ่สารทุกข์สุกดิบหรือเพื่อสอบถามเกี่ยวกับอนาคตและปัญหาที่ครอบครัวเผชิญอยู่ ก็จะประกอบพิธีแชะๆ ซึ่งเป็นการอัญเชิญให้ญาติพี่น้องที่ล่วงลับมาประทับทรง

พิธีไหว้พ่อตาขุนเล

ชาวมอแกลนบ้านทับปลามีการจัดพิธีไหว้พ่อตาขุนเลและแม่ย่านางในช่วงเดือนหก (ตามปฏิทินจันทรคติ) ของทุกปี โดยผู้ที่เข้าร่วมส่วนใหญ่จะเป็นคนที่มีเรือและทำมาหากินอยู่ในทะเล

พิธีลาป่าช้า

ธีลาป่าช้าจะมีขั้นตอนคล้ายกับการเปิดป่าช้า กล่าวคือ หมอพิธีกรรมจะตั้งเครื่องเซ่นไหว้ประกอบด้วย หมากพลู ยาเส้น บุหรี่ (ในที่นี้หมายถึงใบจากที่ใช้มวนยาเส้น) และเหล้าขาว จากนั้นหมอพิธีกรรมจุดธูปเทียนเพื่อบอกกล่าวเจ้าป่าช้า (เจ้าเปลว) และดวงวิญญาณอื่นๆในป่าช้า แล้วจึงจุดประทัดส่งท้าย เป็นการสื่อสารต่อดวงวิญญาณเหล่านั้นว่าไม่ต้องตามมา

ขั้นตอนพิเศษในพิธีศพของคนที่เสียชีวิตอย่างกะทันหัน (ตายโหง)

หากมีบุคคลที่เสียชีวิตอย่างกะทันหัน เช่น เสียชีวิตในอุบัติเหตุ ถูกฆาตกรรม หรือเสียชีวิตด้วยความรุนแรงในลักษณะที่ไม่ปกติต่างๆ จะต้องมีขั้นตอนพิเศษในพิธีศพเพื่อป้องกันไม่ให้วิญญาณของผู้ตายกลายเป็นผีร้ายและทำอันตรายต่อชุมชน

การปักเสานามะในพิธีไหว้พ่อตาหลวงจักร

ชาวมอแกลนบ้านทับปลาทำพิธีไหว้พ่อตาหลวงจักรในเดือนห้า (ตามปฏิทินจันทรคติ) ของทุกๆปี ขั้นตอนหนึ่งที่สำคัญในพิธีคือการปักเสานามะ เพื่ออัญเชิญเทวดาและบรรพบุรุษให้มาร่วมในพิธี