“อา” คำศัพท์คำแรกในสัพะพะจะนะพาสาไท

คำว่า “อา” เป็นคำศัพท์ภาษาไทยคำแรกในสัพะพะจะนะพาสาไท เนื่องจากการเรียงลำดับศัพท์จะเรียงตามลำดับตัวอักษรละตินของเสียงอ่านภาษาไทยจาก A ไปถึง X ดังนั้นคำว่า “อา” ซึ่งพจนานุกรมถ่ายถอดเสียงเป็นอักษรละตินว่า “A” จึงปรากฏเป็นคำศัพท์แรก จริงๆ แล้ว สัพะพะจะนะพาสาไทได้ให้รายการศัพท์อีกสองรายการที่มาก่อนคำว่า “อา” นั่นคือ “อะ” และ “อ” แต่ทั้งสองรายการนี้ไม่ใช่คำจริงที่มีความหมายในภาษาไทย แต่เป็นเพียงการให้เสียงอ่านของตัวอักษร เท่านั้น โดยให้ความหมายทั้งสองรายการไว้เหมือนกันว่า “Short a, sometimes privative a.”

นอกจากเป็นคำแรกที่พบในสัพะพะจะนะพาสาไทแล้ว คำว่า “อา” ยังมีความน่าสนใจตรงที่พจนานุกรมให้ความหมายภาษาอังกฤษไว้ว่า “The father’s younger brother or sister.” ซึ่งเป็นความหมายที่ตรงกับความหมายปัจจุบัน แต่เป็นความหมายที่ต่างจากความหมายเดิมในภาษากลุ่มไทที่หมายถึงน้องของพ่อที่เป็นผู้หญิงเท่านั้น

ความหมายของคำว่า “อา” ตามที่บันทึกไว้ในสัพะพะจะนะพาสาไทจึงเป็นหลักฐานที่แสดงว่าในช่วงปลายรัชกาลที่ 3 ต้นรัชกาลที่ 4 คำว่า “อา” ในภาษาไทยได้ขยายความหมายจากเดิมที่หมายถึงน้องสาวของพ่อเท่านั้น ไปครอบคลุมน้องของพ่อทั้งหมดโดยไม่จำกัดเพศ อย่างไรก็ตาม สัพะพะจะนะพาสาไทก็ยังเก็บคำว่า “อาว” ซึ่งเป็นคำไทเดิมที่ใช้เรียกน้องชายของพ่อไว้ด้วย โดยให้ความหมายว่า “Father’s younger brother.” และระบุเสียงอ่านว่า “AO” ดังนั้นจึงสรุปได้ว่าในช่วงก่อนปลายรัชกาลที่ 3 ต้นรัชกาลที่ 4 คำว่า “อา” ได้ขยายความหมายให้กว้างขึ้นครอบคลุมความหมายของคำว่า “อาว” ต่อมาภายหลังคำว่า “อาว” ซึ่งมีความหมายทับซ้อนกับความหมายของคำว่า “อา” จึงเสื่อมความนิยมและสูญไปในที่สุด เหลือเพียงคำว่า “อา” เท่านั้นในภาษาไทยปัจจุบัน

ตัวอย่างของคำว่า “อา” ที่หมายถึงน้องชายของพ่อที่พบในเอกสารช่วงระหว่าง พ.ศ. 2351-2340 เช่น
“อันองค์ท้าวดาหาธิบดี นั้นมิใช่อาหรือว่าไร” (บทละครอิเหนา, พ.ศ. 2352 – 2367)
“แม้พบอาย่าปู่อยู่เป็นสุข บรรเทาทุกข์ภิญโญสโมสร” (พระอภัยมณี, พ.ศ. 2367 – 2394)

ดูข้อมูลคำว่า “อา” ได้ที่ https://www.arts.chula.ac.th/chulaseal/dlto/dictionary/?id=6

Recent News

รับสมัครผู้ช่วยวิจัยโครงการสร้างทรัพยากรดิจิทัลในการศึกษาภาษาและวรรณคดีไทยก่อนปัจจุบัน

ChulaSEAL รับสมัครผู้ช่วยวิจัยโครงการสร้างทรัพยากรดิจิทัลในการศึกษาภาษาและวรรณคดีไทยก่อนปัจจุบัน

This site is registered on wpml.org as a development site.