

หนุมานในหนังสือการ์ตูนไทยปัจจุบัน
เรืออากาศเอกหญิงพริมรตา จันทรโชติกุล
วิทยานิพนธ์อักษรศาสตรมหาบัณฑิต
ภาควิชาภาษาไทย
จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
ปีการศึกษา ๒๕๕๓
วัตถุประสงค์ของการวิจัย
๑. เพื่อศึกษาบุคลิกลักษณะและบทบาทขอตัวละครหนุมานที่ปรากฏในหนังสือการ์ตูนไทยปัจจุบัน
๒. เพื่อศึกษาการปรับเปลี่ยนบุคลิกลักษณะและบทบาทของตัวละครหนุมานที่ปรากฏในหนังสือการ์ตูนไทยปัจจุบัน จากตัวละครหนุมานในบทละครเรื่องรามเกียรติ์ พระราชนิพนธ์ในรัชกาลที่ ๑
สมมติฐานของการวิจัย
หนุมานเป็นตัวละครที่มีบุคลิกลักษณะและบทบาทที่โดดเด่นจึงส่งผลให้มีการนำตัวละครหนุมานมาใช้ในการ์ตูนไทยปัจจุบันหลายเรื่อง การนำหนุมานซึ่งเดิมเป็นตัวละครในวรรณคดีไทยมาใช้ในบริบทใหม่ของการ์ตูนแนววัฒนธรรมประชานิยมทำให้ควรศึกษาบุคลิกลักษณะและบทบาทของตัวละครหนุมานในการ์ตูนไทยปัจจุบันเหล่านี้
ตัวละครหนุมานในการ์ตูนไทยปัจจุบันมีบุคลิกลักษณะทั้งที่เป็นลิงในวัยหนุ่ม ลูกลิง มนุษย์ วานร และยอดมนุษย์ มีความก่งกล้าในการรบ แต่ส่วนใหญ่ไม่เจ้าชู้ ส่วนบทบาทนั้นมีทั้งที่เป็นผู้ช่วยตัวละครเอกและตัวละครเอก บุคลิลักษณะและบทบาทดังกล่าวมีส่วนที่คงเค้าเดิมและปรับเปลี่ยนสร้างใหม่จากตัวละครหนุมานในบทละครเรื่องรามเกียรติ์ พระราชนิพนธ์ในรัชกาลที่ ๑
บทคัดย่อ
วิทยานิพนธ์ฉบับนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อศึกษาการปรับเปลี่ยนบุคลิกลักษณะและบทบาทของตัวละครหนุมานที่ปรากฏในหนังสือการ์ตูนไทยปัจจุบัน โดยพิจารณาเปรียบเทียบกับตัวละครหนุมานในบทละครเรื่องรามเกียรติ์ พระราชนิพนธ์ในรัชกาลที่ ๑ ผู้วิจัยได้รวบรวมข้อมูลจากหนังสือการ์ตูนไทยที่ปรากฏตัวละครหนุมานซึ่งตีพิมพ์ระหว่าง พ.ศ.๒๕๔๗ จำนวน ๑๑ เรื่อง
ผลการศึกษาพบว่าเนื้อเรื่องในหนังสือการ์ตูนไทยปัจจุบันที่ปรากฏตัวละครหนุมานสามารถจำแนกได้ ๓ ลักษณะ คือ ใช้เนื้อเรื่องเดียวกับเรื่องรามเกียรติ์ เนื้อเรื่องมีการดัดแปลงจากเรื่องรามเกียรติ์และผสมผสานกับอนุภาคใหม่ และสร้างเนื้อเรื่องขึ้นใหม่ซึ่งไม่เกี่ยวข้องกับเรื่องรามเกียรติ์ จากการศึกษาลักษณะบุคลิกและบทบาทของตัวละครหนุมานในหนังสือการ์ตูนไทยปัจจุบันมีทั้งส่วนที่คงเดิมและปรับเปลี่ยนจากตัวละครหนุมานในบทละครเรื่องรามเกียรติ์ พระราชนิพนธ์ในรัชกาลที่1ส่วนที่ยังคงเดิม คือรูปลักษณ์ภายนอกที่ยังคงความเป็นวานรเผือกและมีตรีเพชรเป็นอาวุธประจำกาย ในขณะที่บางเรื่องพบว่ามีการปรับเปลี่ยนลักษณะของตัวละครหนุมานให้มีรูปร่างขนาดเล็กเพื่อให้เหมาะสมกับกลุ่มเป้าหมายที่เป็นเด็ก รวมถึงการสร้างสรรค์ลักษณะของตัวละครหนุมานให้เป็นยอดมนุษย์ตามอิทธิพลของวัฒนธรรมร่วมสมัย
ตัวละครหนุมานมีบทบาทเป็นผู้ช่วยตัวละครเอกในวรรณคดีเรื่องรามเกียรติ์ แต่สำหรับหนังสือการ์ตูนไทยปัจจุบันแม้บทบาทผู้ช่วยตัวละครเอกยังคงปรากฏอยู่แต่หนุมานในการ์ตูนบางเรื่องได้รับการปรับเปลี่ยนให้เป็นผู้ช่วยตัวละครอื่นที่ไม่ใช่พระรามและไม่ได้ช่วยทำศึกสงคราม กล่าวคือ หนุมานมีบทบาทในการคุ้มครองและช่วยเหลือตัวละครเอกให้ปลอดภัยจากอันตรายในการผจญภัย ในขณะเดียวกันตัวละครหนุมานก็มีบทบาทเป็นตัวละครเอกในการ์ตูนที่มีเนื้อเรื่องแบบใหม่ที่เกี่ยวกับยอดมนุษย์ผู้พิทักษ์โลกและจักรวาล หนุมานมีหน้าที่ปราบสัตว์ประหลาดและปกป้องพระพุทธศาสนา
สำหรับเหตุปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อการปรับเปลี่ยนบุคลิกลักษณะและบทบาทของตัวละครหนุมานที่ปรากฏในหนังสือการ์ตูนไทยปัจจุบันมี ๔ ประการ คือ จินตนาการของผู้แต่ง อิทธิพลจากวรรณกรรมและวัฒนธรรมไทย อิทธิพลจากวรรณกรรมและวัฒนธรรมต่างชาติ และลักษณะการสร้างงานแนววัฒนธรรมประชานิยม ส่วนลักษณะเด่นที่เกิดจากการปรับเปลี่ยนบุคลิกลักษณะและบทบาทของตัวละครหนุมาน ได้แก่ลักษณะการผสมผสานทางวัฒนธรรมและลักษณะสัมพันธบท พลวัตของการปรับเปลี่ยนดังกล่าวจึงส่งผลให้ตัวละครหนุมานในการ์ตูนไทยปัจจุบันมีลักษณะที่โดดเด่นและน่าสนใจ
อ่านวิทยานิพนธ์ฉบับออนไลน์ได้ที่
http://cuir.car.chula.ac.th/handle/123456789/20848
ภาพเปิดเรื่อง : (สองภาพบน) รูปร่างของหนุแมนและหนุแมนยามถอดหน้ากาก (สองภาพล่าง) ปกหน้าและปกหลังของเรื่องหนุมานชาญสมร
ที่มา : พริมรตา จันทรโชติกุล. (๒๕๕๓). หนุมานในหนังสือการ์ตูนไทยปัจจุบัน. วิทยานิพนธ์อักษรศาสตรมหาบัณฑิต จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย, ภาพที่ ๖๕, ๖๖, ๓๖ หน้า ๒๒๐, หน้า ๙๖.