จักรพรรดิราช คติอำนาจเบื้องหลังชนชั้นนำไทย

พัฒนามาจากวิทยานิพนธ์อักษรศาสตรมหาบัณฑิตในหัวข้อ

“แนวคิดเรื่องคติจักรพรรดิราชของชนชั้นนำไทย ตั้งแต่ พ.ศ. 2172-2394″

ปี: 2550

บทคัดย่อ:
          งานวิจัยนี้มุ่งเน้นศึกษาถึงแนวคิดเรื่อง “คติจักรพรรดิราช” ในชนชั้นนำไทยตั้งแต่ พ.ศ. 2172-2394 โดยเลือกกรณีศึกษาของชนชั้นนำไทยที่มีการนำคติจักรพรรดิราชมาปรับใช้กับรูปแบบการเมืองการปกครอง เศรษฐกิจ สังคม รวมทั้งศึกษาถึงปัจจัยและผลการเปลี่ยนแปลงคติจักรพรรดิราชในชนชั้นนำไทยที่เกิดขึ้น จากการศึกษาพบว่าคติจักรพรรดิราชในชนชั้นนำไทยไม่ตรงตามอุดมคติตั้งแต่ต้น แต่ได้มีการเลือกลักษณะที่สำคัญของพระจักรพรรดิราชในอุดมคติ มาปรับใช้เพื่ออธิบายอุดมคติเป้าหมายและความปรารถนาของชนชั้นนำแต่ละบุคคลหรือตามความจำเป็นในแต่ละช่วงเวลา โดยเฉพาะในระบบความสัมพันธ์รัฐจารีตหรือความสัมพันธ์ระหว่างเจ้าผู้ปกครองด้วยกัน ความคลี่คลายของคติจักรพรรดิราชในชนชั้นนำไทยเริ่มเกิดขึ้น เมื่อระบบความสัมพันธ์รัฐจารีตได้รับการกระทบกระเทือน จนระบบความสัมพันธ์ดังกล่าวถูกทำลายลงจากเจ้าอาณานิคมตะวันตก พร้อมกับพัฒนาการความคิดเรื่อง “รัฐชาติ” อันเป็นระบบความสัมพันธ์แบบใหม่ ฐานะ “ราชาธิราช” หรือ “พระจักรพรรดิ” จึงหมดความสำคัญไปโดยปริยาย