คลังข้อมูลบรรณานุกรมจิตร ภูมิศักดิ์

เนื่องในโอกาสครบรอบ 90 ปีชาตกาล จิตร ภูมิศักดิ์ (25 กันยายน 2563) อ่าน-คิด-เขียน ขอร่วมรำลึกถึงคุณูปการของนักคิด นักเขียน
นักกิจกรรม จิตร ภูมิศักดิ์ ด้วยการเผยแพร่คลังข้อมูลบรรณานุกรมในรูปแบบออนไลน์

เนื่องจากคลังข้อมูลนี้รวบรวมไว้กว่า 3 ปีแล้ว จึงมิได้ครอบคลุมงานว่าด้วยจิตรศึกษา เช่น บทความสรุปการเสวนาจิตรศึกษาเรื่อง “เขาตายที่ชายป่า ความคิดแหวกแนวของ จิตร ภูมิศักดิ์” (2561) โดย นิธิ นิธิวีรกุล เผยแพร่ทาง way magazine เป็นต้น การจัดทำคลังข้อมูลนี้ เป็นส่วนหนึ่งของการเรียนการสอนในรายวิชา 2201252 วิวัฒนาการวรรณกรรมไทย มีวัตถุประสงค์เพื่อรวบรวมและเรียบเรียงบรรณานุกรมใน
“สื่อสิ่งพิมพ์” และ “สื่อออนไลน์” ที่เกี่ยวข้องกับ คุณจิตร ภูมิศักดิ์ เพื่อประโยชน์ทางการศึกษาเท่านั้น ไม่อนุญาตให้ผู้ใดนำไปใช้ในการค้าหรือเพื่อแสวงหาผลกำไรใดๆ ทั้งสิ้น         

** ลิขสิทธิ์ของผลงานใน “สื่อสิงพิมพ์” และ “สื่อออนไลน์” ที่ได้รวบรวมไว้ในรูปแบบบรรณานุกรมนี้เป็นของผู้สร้างผลงาน**

จัดทำโดย…กาญจนา เทพรักษา, เกสรี  สินธุพิจารณ์, ปิยภัทร จำปาทอง, พรนภสร ปุณณะเวส และสิริกรกช กิ่งแก้ว เมื่อปีการศึกษา 2559เผยแพร่ครั้งแรก เพจ “อ่าน-คิด-เขียน” เมื่อกันยายน 2563         
** เนื่องจากมีบรรณานุกรมเป็นจำนวนมาก ข้อมูลที่ปรากฏนี้อยู่ในการจัดทำระยะแรกเท่านั้น 
** ผู้เข้าชมสามารถส่งข้อเสนอแนะหรือข้อมูลเกี่ยวกับประวัติและผลงานเพื่อร่วมจัดทำคลังข้อมูลบรรณานุกรมนี้ให้สมบูรณ์ยิ่งขึ้นได้ทาง อีเมล arts.readthinkwrite@gmail.com **

สังเขปชีวิตของจิตร ภูมิศักดิ์

สังเขปชีวิตไล่เรียงตามปี

– 2473 (25 กันยายน)  เกิดที่อำเภอประจันตคาม จังหวัดปราจีนบุรี
– ย้ายตามบิดาที่ไปทำงานอยู่จังหวัดพระตะบองจึงเรียนต่อชั้นมัธยมที่โรงเรียนประจำจังหวัด
พระตะบอง
– เปลี่ยนชื่อจาก “สมจิตต์” เป็น “จิตร” ตามนโยบายของรัฐบาลที่ให้ใช้ชื่อที่ระบุเพศชัดเจน
– เข้าเรียนโรงเรียนเตรียมอุดมศึกษาแผนกอักษรศาสตร์       
– 2490 เขียน “กำเนิดลายสือไทย” ลงในหนังสือเยาวศัพท์       
– 2493 เข้าศึกษาต่อคณะอักษรศาสตร์จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย       
– 2494 เริ่มเป็นที่รู้จักด้วยผลงานทางประวัติศาสตร์ นิรุกติศาสตร์โบราณคดี วรรณคดี       
– 2496  หนังสือมหาวิทยาลัย 23 ตุลา ฉบับปี 2496 ซึ่งมีจิตร ภูมิศักดิ์เป็นบรรณาธิการ ถูกระงับการพิมพ์เพราะเนื้อหาบทความมีเนื้อหาขัดกับนโยบายรัฐบาล
–  2496 (28 ตุลาคม) จิตรถูกจับโยนบกขณะกำลังชี้แจงเหตุผลเกี่ยวกับการจัดทำหนังสือมหาวิทยาลัย 23 ตุลา ณ หอประชุมจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
– 2496 (พฤศจิกายน)  สภามหาวิทยาลัยสั่งพักการเรียน 1 ปี
– เริ่มต้นอาชีพนักหนังสือพิมพ์เขียนงานวิจารณ์ลงในหนังสือพิมพ์; นามปากกาว่า บุ๊คแมน, มูฟวี่แมน       
– 2498 กลับมาเรียนต่อ เริ่มการเคลื่อนไหวทางการเมืองและวัฒนธรรมในมหาวิทยาลัย       
– 2500 จบการศึกษาอักษรศาสตรบัณฑิต แต่ไม่เข้าร่วมพิธีรับพระราชทานปริญญาบัตร
– นำเสนอแนวคิดศิลปะเพื่อชีวิตลงในหนังสือรับน้องใหม่ของมหาวิทยาลัยศิลปากรโดยใช้นามปากกาว่า“ทีปกร”       
– 2501 (21 ตุลาคม) ถูกจับเข้าคุกและถูกพักราชการด้วยข้อหามีการกระทำอันเป็นคอมมิวนิสต์
– ระหว่างถูกคุมขังได้ผลิตงานเขียนออกมาเป็นจำนวนมาก       
– 2507 ศาลพิพากษายกฟ้อง       
– 2508 เดินทางเข้ากองทัพปฏิวัติที่ดงพระเจ้า       
– 2509 (5 พฤษภาคม)  จิตร (สหายปรีชา) ถูกล้อมยิงเสียชีวิตที่ชายป่านอกหมู่บ้านหนองกุง ตำบลคำบ่อ อำเภอวาริชภูมิ จังหวัดสกลนคร

นายผี: นักเขียนที่เป็นแรงบันดาลใจของ จิตร ภูมิศักดิ์ 

นายผี หรือ อัศนี พลจันทร

• เขียนบทความโต้ทัศนะของส.ธรรมยศ เกี่ยวกับเรื่องนิราศลำน้ำน้อย ของพระยาตรัง โดยในขณะนั้นนายผีใช้นามปากกาว่า
  “นางสาว อัศนี”
• เขียนงานเขียนที่มีท่วงทำนองรุนแรง มีเนื้อหาวิจารณ์การเมือง ความไม่ยุติธรรมในสังคม เขียนโจมตีบุคคลทางการเมืองอย่างตรงไปตรงมา
• เขียนงานปลุกเร้าชนชั้นกรรมาชีพหลายชิ้น ชิ้นที่สำคัญคือ บทกวีเรื่อง “อีศาน”
• จิตรเขียนยกย่องว่าบทกวีเรื่อง “อีศาน” ว่าสามารถ “ตีแผ่ความยากเข็ญของชีวิตและปลุกเร้าวิญญาณการต่อสู้ของประชาชนได้อย่างเพียบพร้อมมีพลัง”
• มีการเชิดชูนายผีเป็น “มหากวีของประชาชน”
• จิตรมีท่วงทำนองและลีลาการเขียนที่ใกล้เคียงกับนายผี

ก.ประวัติและชีวิต

• ชีวิตและผลงาน จิตร ภูมิศักดิ์ [วีดิทัศน์].2012. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก:
  https://www.youtube.com/watch?v=Gr6QGzehqA8 สืบค้น 25 มกราคม 2560.

• “บิดาและมารดาของจิตร ภูมิศักดิ์.” 2009. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก : http://www.oocities.org/thaifreeman/jit/pumisak5.html สืบค้น 24มกราคม 2560.
• เพ็ญสุภา สุขคตะ ใจอินทร์. 2556. “60 ปี โยนบก 6ตุลา โยนบาป.” มติชนสุดสัปดาห์ (1 พฤศจิกายน): 76.
• รายการแรงคิดทีวี. 2009. ประวัติจิตร ภูมิศักดิ์ [วีดิทัศน์]. [ออนไลน์]. เข้าถึงได้จาก:https://www.youtube.com/watch?v=FwYXm9nX3zs สืบค้น 25 มกราคม2560.

ข. ผลงานการประพันธ์ 

หนังสือ

บทความในหนังสือ

ค. งานศึกษาที่เกี่ยวข้องกับจิตร ภูมิศักดิ์  

งานเขียน

วิดีทัศน์

Youtube Channel: คนยังคงยืนเด่นโดยท้าทาย

สามารถติดตาม channel  “คนยังคงยืนเด่นโดยท้าทาย” เพื่อรับฟังคลิปบรรยายทางวิชาการต่างๆ ว่าด้วยจิตรศึกษา โดยกด subscibe ได้ที่ Youtube Channel

คณะผู้จัดทำ
จัดทำโดย…กาญจนา เทพรักษา, เกสรี สินธุพิจารณ์, ปิยภัทร จำปาทอง, พรนภสร ปุณณะเวส และสิริกรกช กิ่งแก้ว นิสิตภาควิชาภาษาไทย คณะอักษรศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัยที่ลงทะเบียนเรียนในรายวิชา “วิวัฒนาการวรรณกรรมไทย” เมื่อปีการศึกษา 2559

บรรณาธิกรต้นฉบับ        หัตถกาญจน์ อารีศิลป
กองบรรณาธิการ            ธีรศักดิ์ คงวัฒนานนท์ และ โสภิตา คงวัฒนานนท์ ภาพวาดประกอบ นน ศุภสาร
เผยแพร่ครั้งแรก            เพจ “อ่าน-คิด-เขียน”   เมื่อกันยายน 2563                                                       https://www.facebook.com/arts.readthinkwrite/

** สามารถส่งข้อเสนอแนะหรือข้อมูลเกี่ยวกับประวัติและผลงานเพื่อร่วมจัดทำคลังข้อมูลบรรณานุกรมนี้ให้สมบูรณ์ยิ่งขึ้นได้ทางอีเมล arts.readthinkwrite@gmail.com **

© สงวนลิขสิทธิ์ตามพระราชบัญญัติลิขสิทธิ์ (ฉบับเพิ่มเติม) พ.ศ. 2558 เผยแพร่เพื่อประโยชน์ทางวิชาการเท่านั้น