สมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้าสิรินธรเทพรัตนสุดาฯ ทรงผ่านการสอบคัดเลือกเข้าศึกษาในคณะอักษรศาสตร์เมื่อปีการศึกษา ๒๕๑๖ นับเป็น "สมเด็จเจ้าฟ้าพระองค์แรก" ที่ทรงศึกษาในมหาวิทยาลัยในประเทศไทย ทรงสำเร็จการศึกษาในปีการศึกษา ๒๕๑๙ และมีผลการเรียนดีเด่น ทรงได้รับปริญญาอักษรศาสตรบัณฑิตเกียรตินิยมอันดับหนึ่ง เหรียญทอง ในฐานะที่ทรงสอบได้คะแนนยอดเยี่ยมตลอดหลักสูตร รวมทั้งทรงได้รับรางวัลรันซิแมนและรางวัลสุภาส จันทรโบส สำหรับคะแนนยอดเยี่ยมในสาขาวิชาประวัติศาสตร์ด้วย
หลังจากทรงสำเร็จการศึกษาแล้ว ในปีการศึกษา ๒๕๒๐ ได้ทรงศึกษาต่อในระดับบัณฑิตศึกษา สาขาวิชาภาษาตะวันออก (ภาษาบาลีและสันสกฤต) จนจบหลักสูตรอักษรศาสตรมหาบัณฑิต
เมื่อพระองค์ได้รับพระมหากรุณาธิคุณโปรดเกล้าฯ ให้ดำรงพระอิสริยยศเป็นสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ในปี ๒๕๒๐ นั้น สภามหาวิทยาลัยได้มีมติเป็นเอกฉันท์ให้ตั้งกองทุนเพื่อเฉลิมฉลองศุภวาระนี้ และเพื่อเฉลิมพระเกียรติที่ทรงเป็นสมเด็จเจ้าฟ้าบัณฑิตพระองค์แรกแห่งพระบรมราชจักรีวงศ์ที่ทรงสำเร็จการศึกษาในประเทศไทย กองทุนนี้มีวัตถุประสงค์เพื่อวิจัยและสนับสนุนทางด้านอารยธรรมไทย
นับถึงวันนี้ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารีเสด็จพระราชดำเนินเยือนถิ่นศึกษาดั้งเดิมอยู่เป็นประจำในโอกาสสำคัญต่างๆ โดยเฉพาะอย่างยิ่งทรงมีพระมหากรุณา เสด็จพระราชดำเนินทรงบาตรเนื่องในวันเกิดคณะอักษรศาสตร์ ๓ มกราคม เสด็จพระราชดำเนินทรงรดน้ำพระอาจารย์อาวุโส เนื่องในวันสงกรานต์เป็นประจำทุกปี และพระราชทานพระมหากรุณาต่อการดำเนินกิจการต่างๆของคณะอักษรศาสตร์อย่างเหลือคณานับ จึงทรงได้รับการยกย่องเทอดทูนจากดวงใจของชาวจุฬาฯ อย่างมิรู้เสื่อมคลาย