ข้อมูลทั่วไป

ชื่อหลักสูตร

ภาษาไทย: หลักสูตรอักษรศาสตรมหาบัณฑิต สาขาวิชาการดูแลรักษาข้อมูลและสารสนเทศ
ภาษาอังกฤษ: Master of Arts Program in Data and Information Curation

ปรัชญาของหลักสูตร

มุ่งผลิตมหาบัณฑิตที่มีความรู้ความเข้าใจ และทักษะในการดูแลรักษาข้อมูลและสารสนเทศเพื่อการเข้าถึงได้ในระยะยาว มีความพร้อมในการตอบรับกับพัฒนาการความก้าวหน้าของเทคโนโลยีสารสนเทศที่เกี่ยวข้อง รวมถึงความเปลี่ยนแปลงทางสังคมและวัฒนธรรม ตลอดจนสามารถประยุกต์ใช้ความรู้และทักษะดังกล่าวในบริบทต่าง ๆ ได้

วัตถุประสงค์ของหลักสูตร 

เพื่อผลิตมหาบัณฑิตที่มีความรู้ความเข้าใจและทักษะในการดูแลรักษาข้อมูลและสารสนเทศ ประยุกต์ใช้ความรู้และทักษะต่าง ๆ ได้ในสถานการณ์จริง  ตลอดจนเป็นผู้นำในวิชาชีพ ทั้งในองค์กรภาครัฐและภาคเอกชน องค์กรระหว่างประเทศ  และสถาบันการศึกษาอย่างมีประสิทธิภาพและประสิทธิผล มีคุณธรรม จริยธรรม และจรรยาบรรณวิชาชีพ

รูปแบบการเรียนการสอน

ดำเนินการเรียนการสอนในชั้นเรียนในช่วงนอกเวลาราชการ (อาจมีการเรียนการสอนในรูปแบบออนไลน์แบบผสมผสานเข้าไปด้วยในบางรายวิชา)

คุณสมบัติเบื้องต้นของผู้เข้าศึกษา

แผน ก แบบ ก2 (ทำวิทยานิพนธ์)

  • เป็นผู้สำเร็จการศึกษาระดับปริญญาบัณฑิตโดยไม่จำกัดสาขาวิชา
  • มีผลการทดสอบภาษาอังกฤษตามเกณฑ์ที่มหาวิทยาลัยกำหนด
  • คุณสมบัติอื่น ๆ เป็นไปตามประกาศซึ่งบัณฑิตวิทยาลัยจะประกาศให้ทราบเป็นปี ๆ ไป หรือคณะกรรมการบริหารหลักสูตรพิจารณาแล้วเห็นสมควรให้มีสิทธิสมัครเข้าศึกษาได้

แผน ข (ทำสารนิพนธ์)

  • เป็นผู้สำเร็จการศึกษาระดับปริญญาบัณฑิตโดยไม่จำกัดสาขาวิชา
  • มีผลการทดสอบภาษาอังกฤษตามเกณฑ์ที่มหาวิทยาลัยกำหนด
  • มีประสบการณ์การทำงานที่เกี่ยวข้องกับข้อมูลและ/หรือสารสนเทศไม่น้อยกว่า 1 ปี
  • คุณสมบัติอื่น ๆ เป็นไปตามประกาศซึ่งบัณฑิตวิทยาลัยจะประกาศให้ทราบเป็นปี ๆ ไป หรือคณะกรรมการบริหารหลักสูตรพิจารณาแล้วเห็นสมควรให้มีสิทธิสมัครเข้าศึกษาได้

ระยะเวลาของการศึกษา

2 ปีการศึกษา (4 ภาคการศึกษา) นับจากภาคการศึกษาแรกที่รับเข้าศึกษาในหลักสูตร

โครงสร้างหลักสูตร

 แผน ก แบบ ก2แผน ข*
จำนวนหน่วยกิตรวมตลอดหลักสูตร3636
จำนวนหน่วยกิตรายวิชาเรียน2430
รายวิชาบังคับ1212
รายวิชาเลือก1218
จำนวนหน่วยกิตวิทยานิพนธ์12
จำนวนหน่วยกิตการค้นคว้าอิสระ6
*นิสิตแผน ข จะต้องสอบผ่านรายวิชา 2206896 การสอบประมวลความรู้ ซึ่งประเมินผลเป็น S/U ด้วย

รายวิชา

รายวิชาบังคับ

  • 2206612  หลักการจัดการเอกสารและจดหมายเหตุ (Principles of Records and Archives Management)
  • 2206613  หลักการดูแลรักษาดิจิทัล (Principles of Digital Curation)
  • 2206621 การเชื่อมโยงข้อมูลเชิงโครงสร้าง (Linking Structured Data)
  • 2206671  ทักษะการสื่อสารเชิงวิชาชีพสำหรับผู้ดูแลรักษาข้อมูลและสารสนเทศ (Professional Communication Skills for Data and Information Curators)

รายวิชาเลือก

  • 2206622  การประเมินคุณค่าและการรับมอบเอกสารจดหมายเหตุ (Archival Appraisal and Acquisition)
  • 2206623  การสงวนรักษาและอนุรักษ์เอกสาร (Document Preservation and Conservation)
  • 2206624  การจัดการการสงวนรักษาดิจิทัล (Digital Preservation Management)
  • 2206625  พันธกิจสัมพันธ์ชุมชน (Community Engagement)
  • 2206641  ประวัติศาสตร์การจัดเก็บเอกสาร (History of Recordkeeping)
  • 2206651  ภาวะผู้นำสำหรับผู้ดูแลรักษาข้อมูลและสารสนเทศ (Leadership for Data and Information Curators)
  • 2206656  ธรรมาภิบาลและความน่าเชื่อถือของข้อมูลและสารสนเทศ (Data and Information Governance and Trustworthiness)
  • 2206657  การสร้างความน่าเชื่อถือของคลังดิจิทัล (Building Trustworthiness of Digital Repository)
  • 2206672  ประเด็นคัดสรรในการดูแลรักษาข้อมูลและสารสนเทศ (Selected Topics in Data and Information Curation)
  • 2206679  เอกัตศึกษา (Individual Study)
  • 2206692  พื้นฐานเทคโนโลยีสารสนเทศสำหรับการดูแลรักษาข้อมูลและสารสนเทศ (Foundation of Information Technology for Data and Information Curation)
  • 2206693  การวิเคราะห์และออกแบบระบบเพื่อการเข้าถึงข้อมูลและสารสนเทศระยะยาว (System Analysis and Design for Long-Term Data  and Information Access)
  • 2206699  การออกแบบเชิงปฏิสัมพันธ์เพื่อการจัดแสดงสารสนเทศดิจิทัล (Interaction Design for Digital Information Exhibits)
  • 2206811   วิทยานิพนธ์ (Thesis) (สำหรับผู้เรียนแผน ก แบบ ก2)  
  • 2206711  สารนิพนธ์ (Special Research) (สำหรับผู้เรียนแผน ข)
  • 2206896  การสอบประมวลความรู้ (Comprehensive Examination) (สำหรับผู้เรียนแผน ข)

แผนการศึกษา 

แผน ก แบบ ก2

ปีที่1 ภาคการศึกษาต้น (12 หน่วยกิต)

  • 2206612 หลักการจัดการเอกสารและจดหมายเหตุ  3 หน่วยกิต
  • 2206671 ทักษะการสื่อสารเชิงวิชาชีพสำหรับผู้ดูแลรักษาข้อมูลและสารสนเทศ  3 หน่วยกิต
  • รายวิชาเลือก 2 รายวิชา  6 หน่วยกิต

ปีที่1 ภาคการศึกษาปลาย (12 หน่วยกิต)

  • 2206613  หลักการดูแลรักษาดิจิทัล  3 หน่วยกิต
  • 2206621 การเชื่อมโยงข้อมูลเชิงโครงสร้าง   3 หน่วยกิต
  • รายวิชาเลือก 1 รายวิชา 3 หน่วยกิต
  • 2206811 วิทยานิพนธ์  3 หน่วยกิต

ปีที่2 ภาคการศึกษาต้น (9 หน่วยกิต)

  • รายวิชาเลือก 1 รายวิชา 3 หน่วยกิต
  • 2206811 วิทยานิพนธ์  6 หน่วยกิต

ปีที่2 ภาคการศึกษาปลาย (3 หน่วยกิต)

  • 2206811 วิทยานิพนธ์ 3 หน่วยกิต

แผน ข

ปีที่1 ภาคการศึกษาต้น (12 หน่วยกิต)

  • 2206612 หลักการจัดการเอกสารและจดหมายเหตุ  3 หน่วยกิต
  • 2206671  ทักษะการสื่อสารเชิงวิชาชีพสำหรับผู้ดูแลรักษาข้อมูลและสารสนเทศ 3 หน่วยกิต         
  • รายวิชาเลือก 2 รายวิชา  6 หน่วยกิต

ปีที่ 1 ภาคการศึกษาปลาย (12 หน่วยกิต)

  • 2206613  หลักการดูแลรักษาดิจิทัล  3 หน่วยกิต
  • 2206621  การเชื่อมโยงข้อมูลเชิงโครงสร้าง   3 หน่วยกิต 
  • รายวิชาเลือก 2 รายวิชา  6 หน่วยกิต
  • 2206896  การสอบประมวลความรู้  (ประเมินผลแบบ S/U)

ปีที่2 ภาคการศึกษาต้น (6 หน่วยกิต)

  • รายวิชาเลือก 1 รายวิชา  3 หน่วยกิต
  • 2206679 เอกัตศึกษา 3 หน่วยกิต

ปีที่2 ภาคการศึกษาปลาย (6 หน่วยกิต)

  • 2206711*  สารนิพนธ์    6 หน่วยกิต
  • *นิสิตจะต้องรับการพิจารณาอนุมัติจากอาจารย์ที่ปรึกษาสารนิพนธ์ ก่อนลงทะเบียนรายวิชานี้

ข้อกำหนดเกี่ยวกับการทำโครงงานหรืองานวิจัย

หลักสูตรแผน ก แบบ ก2 กำหนดให้นิสิตต้องทำวิทยานิพนธ์ โดยนิสิตจะต้องออกแบบ
โครงร่างวิทยานิพนธ์ ดำเนินการวิจัยเกี่ยวกับการดูแลรักษาข้อมูลและสารสนเทศ ผ่านการสอบวิทยานิพนธ์ รวมทั้งมีบทความซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของวิทยานิพนธ์ที่ได้รับการตีพิมพ์เผยแพร่ในวารสารระดับนานาชาติหรือระดับชาติที่มีคุณภาพตามประกาศมหาวิทยาลัย หรือเผยแพร่ในรายงาน
การประชุมฉบับสมบูรณ์ (Proceedings)

หลักสูตรแผน ข กำหนดให้นิสิตต้องลงเรียนรายวิชา 2206711 สารนิพนธ์ เพื่อดำเนินการโครงงานค้นคว้าอิสระและเขียนรายงานการค้นคว้าอิสระเกี่ยวกับการดูแลรักษาข้อมูลและสารสนเทศในรายวิชาดังกล่าว ผ่านการสอบการค้นคว้าอิสระ รวมทั้งมีบทความซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของสารนิพนธ์
ที่ได้รับการตีพิมพ์เผยแพร่ในวารสารระดับนานาชาติหรือระดับชาติที่มีคุณภาพตามประกาศมหาวิทยาลัย หรือเผยแพร่ในรายงานการประชุมฉบับสมบูรณ์ (Proceedings) หรือเผยแพร่
ในลักษณะใดลักษณะหนึ่งที่สืบค้นได้ หรือเผยแพร่ในวารสารของมหาวิทยาลัย

คำอธิบายรายวิชา

2206612 หลักการจัดการเอกสารและจดหมายเหตุ 3 (3-0-9)
แนวคิดเรื่องเอกสารและจดหมายเหตุ ระเบียบ วิธีการออกแบบระบบจัดเก็บเอกสาร การจัดการสารสนเทศดิจิทัลและเอกสารอิเล็กทรอนิกส์ ทฤษฎีและการปฏิบัติด้านจดหมายเหตุ มาตรฐานและระเบียบข้อบังคับที่เกี่ยวข้อง ความเป็นวิชาชีพและจริยธรรม ประเด็นร่วมสมัยเกี่ยวกับการจัดการเอกสารและจดหมายเหตุ
Principles of Records and Archives Management (PRN REC ARC MGT)
Concepts of records and archives; recordkeeping system design methodologies; electronic records and digital information management; archival theories and practices; related standards and regulations; professionalism and ethics; contemporary issues in records and archives management.

2206613 หลักการดูแลรักษาดิจิทัล 3 (3-0-9)
แนวคิดและแนวปฏิบัติเกี่ยวกับการดูแลรักษาดิจิทัล วงจรชีวิตการดูแลรักษาข้อมูลและสารสนเทศดิจิทัล มาตรฐานและเครื่องมือสำหรับกิจกรรมการดูแลรักษาดิจิทัล กรอบแนวคิดเชิงนโยบายเกี่ยวกับข้อมูล การวางแผนและการนำไปปฏิบัติในบริบทต่าง ๆ
Principles of Digital Curation (PRN DIGI CRT)
Concepts and practices of digital curation; curation lifecycle of digital data and information; standards and tools for digital curation activities; data policy frameworks; planning and implementation in various contexts.

2206621 การเชื่อมโยงข้อมูลเชิงโครงสร้าง 3 (3-0-9)
หลักการและแนวปฏิบัติเพื่อยกระดับการค้นหา การเข้าถึง และการใช้ประโยชน์จากข้อมูลและสารสนเทศ การประยุกต์แนวคิดด้านสถาปัตยกรรมสารสนเทศ มาตรฐานเมทาเดทา และเทคโนโลยีดิจิทัลเพื่อการบรรยายและสร้างจุดเข้าถึง เทคนิคทันสมัยและแนวโน้มอุบัติใหม่ที่สัมพันธ์กับการเชื่อมโยงข้อมูลเชิงโครงสร้าง
Linking Structured Data (LINK STRUC DATA)
Principles and practices for enhancing search for, access to, and use of data and information; applying concepts of information architecture, metadata standards, and digital technology to describe and create access points; state-of-the-art and emerging trends related to linking structured data.

2206622 การประเมินคุณค่าและการรับมอบเอกสารจดหมายเหตุ 3 (3-0-9)
แนวคิดเรื่องคุณค่าและการประเมินคุณค่า ทฤษฎีและระเบียบวิธีการประเมินคุณค่าจดหมายเหตุ นโยบายการรับมอบและประเมินคุณค่า กฎหมายและระเบียบซึ่งกำกับการประเมินคุณค่า กระบวนการการประเมินคุณค่าและการกำจัดเอกสาร ประเด็นในการประเมินคุณค่าเอกสารจดหมายเหตุ
Archival Appraisal and Acquisition (ARC APP ACQ)
Concepts of value and appraisal; archival appraisal theories and methodologies; acquisition and appraisal policies; laws and regulations guiding appraisal activities; appraisal and disposition process; issues in archival appraisal.

2206623 การสงวนรักษาและการอนุรักษ์เอกสาร 3 (3-0-9)
แนวคิดและหลักปฏิบัติในการสงวนรักษาและการอนุรักษ์เอกสาร การจัดการสภาพแวดล้อมและคลังจัดเก็บ มาตรฐานและนโยบายด้านการสงวนรักษา
Document Preservation and Conservation (DOC PRES CONS)
Concepts and practices of document preservation and conservation; environment and repository management; preservation standards and policies.

2206624 การจัดการการสงวนรักษาดิจิทัล 3 (3-0-9)
รูปแบบ คุณลักษณะ และบริบทของวัตถุดิจิทัล ความเสี่ยงของวัตถุดิจิทัล กลยุทธ์การสงวนรักษาดิจิทัล
Digital Preservation Management (DIGI PRES MGT)
Types, characteristics, and contexts of digital objects; risks of digital objects; digital preservation strategies.

2206625 พันธกิจสัมพันธ์ชุมชน 3 (3-0-9)
แนวทางเชิงทฤษฎีและเชิงปฏิบัติด้านพันธกิจสัมพันธ์ชุมชน วิธีการและเครื่องมือสำหรับพันธกิจสัมพันธ์ชุมชน การบริหารโครงการพันธกิจสัมพันธ์ชุมชน
Community Engagement (COMMUN ENGAGE)
Theoretical and practical approaches to community engagement; community engagement methods and tools; management of community engagement projects.

2206641 ประวัติศาสตร์การจัดเก็บเอกสาร 3 (3-0-9)
การจัดเก็บเอกสารในอารยธรรมโลกตั้งแต่สมัยโบราณถึงปัจจุบัน แนวปฏิบัติด้านการบันทึกและการจัดเก็บเอกสาร ปัจจัยทางสังคมและวัฒนธรรมที่ส่งผลต่อระบบการจัดเก็บเอกสารในประวัติศาสตร์สมัยต่าง ๆ ระบบการจัดเก็บเอกสารสมัยอาณานิคมและพื้นเมือง มรดกทางเอกสารที่สำคัญของไทย
History of Recordkeeping (HIST REC)
Recordkeeping in world civilizations from ancient times to present; documentation and recordkeeping practices; social and cultural factors shaping recordkeeping systems in different historical periods; colonial and indigenous recordkeeping systems; important Thai documentary heritage.

2206651 ภาวะผู้นำสำหรับผู้ดูแลรักษาข้อมูลและสารสนเทศ 3 (3-0-9)
หลักการจัดการและภาวะผู้นำของผู้ดูแลรักษาข้อมูลและสารสนเทศ คุณลักษณะของภาวะผู้นำที่มีประสิทธิผล ภาวะผู้นำในระดับบุคคล ทีม และองค์กร การพัฒนาทักษะภาวะผู้นำ การบริหารโครงการ
Leadership for Data and Information Curators (LEAD CRTR)
Principles of management and leadership for data and information curators; characteristics of effective leadership; leadership at individual, team and organizational levels; development of leadership skills; project management.

2206656 ธรรมาภิบาลและความน่าเชื่อถือของข้อมูลและสารสนเทศ 3 (3-0-9)
แนวคิดของธรรมาภิบาลและความน่าเชื่อถือของข้อมูลและสารสนเทศ ทฤษฎีและแบบจำลองของธรรมาภิบาล การปฏิบัติตามกฎหมายที่เกี่ยวข้อง การพัฒนานโยบายธรรมาภิบาล การประเมินความเสี่ยงและความปลอดภัย
Data and Information Governance and Trustworthiness (INFO GOV TRUST)
Concepts of data and information governance and trustworthiness; theories and models of governance; compliance with legislation; governance policy development; risk assessment and security.

2206657 การสร้างความน่าเชื่อถือของคลังดิจิทัล 3 (3-0-9)
แนวคิดเรื่องคลังดิจิทัล ประเภทของคลังดิจิทัล การจัดการนโยบายสำหรับคลังดิจิทัล มาตรฐานสำหรับคลังดิจิทัลที่น่าเชื่อถือ การตรวจสอบและการรับรองคลังดิจิทัลที่เชื่อถือได้ ความท้าทายเกี่ยวกับคลังดิจิทัลที่น่าเชื่อถือ
Building Trustworthiness of Digital Repository (TRUST DIGI REP)
Concepts of digital repositories; types of digital repositories; policy management for digital repositories; standards for trustworthy digital repositories; audit and certification of trusted digital repositories; challenges related to trustworthy digital repositories.

2206671 ทักษะการสื่อสารเชิงวิชาชีพสำหรับผู้ดูแลรักษาข้อมูลและสารสนเทศ 3 (3-0-9)
การอ่านและการฟังเชิงวิพากษ์ การให้เหตุผล การนำเสนอผลการค้นคว้าในชุมชนวิชาชีพผู้ดูแลรักษาข้อมูลและสารสนเทศ
Professional Communication Skills for Data and Information Curators (PROF COMM CRTR)
Critical reading and listening; justification; research presentation in professional communities of data and information curators.

2206672 ประเด็นคัดสรรในการดูแลรักษาข้อมูลและสารสนเทศ 3 (3-0-9)
การศึกษาเชิงวิเคราะห์และวิพากษ์ในประเด็นคัดสรรที่น่าสนใจด้านการดูแลรักษาข้อมูลและสารสนเทศ
Selected Topics in Data and Information Curation (SEL TOP CRT)
An analytical and critical study on interesting selected topics in data and information curation.

2206679 เอกัตศึกษา 3 (0-12-0)
การค้นคว้าวิจัยในประเด็นหรือปัญหาที่เกี่ยวข้องกับการดูแลรักษาข้อมูลและสารสนเทศตามความสนใจของนิสิตเป็นรายบุคคล การนำเสนอและอภิปรายประเด็นหรือปัญหาดังกล่าว
Individual Study (INDIVIDUAL STUDY)
Research on issues or problems related to data and information curation based on each student’s interest; presentation on and discussion of these issues or problems.

2206692 พื้นฐานเทคโนโลยีสารสนเทศสำหรับการดูแลรักษาข้อมูลและสารสนเทศ 3 (3-0-9)
แนวคิดที่สำคัญของเทคโนโลยีสารสนเทศและหลักการเบื้องต้นของการประมวลผลสารสนเทศ เพื่อใช้สำหรับการสร้าง การจัดเก็บ และการเผยแพร่ รวมถึงการสงวนและอนุรักษ์สารสนเทศ
Foundation of Information Technology for Data and Information Curation (FOUND IT DATA CRT)
Major concepts of information technology and basic principles of information computing related to creation, manipulation, and dissemination of information, including information conservation and preservation.

2206693 การวิเคราะห์และออกแบบระบบเพื่อการเข้าถึงข้อมูลและสารสนเทศระยะยาว 3 (3-0-9)
ลักษณะและวงจรชีวิตของระบบเพื่อการเข้าถึงข้อมูลและสารสนเทศระยะยาว การบริหารโครงการวิเคราะห์และออกแบบระบบ วิธีการและเครื่องมือสําหรับการวิเคราะห์และออกแบบระบบ การอนุวัตระบบ การบำรุงรักษาระบบ
System Analysis and Design for Long-Term Data and Information Access (SYS ANA DES ACC)
Characteristics and life cycle of system for long-term data and information access; system analysis and design project management; methods and tools for system analysis and design; system implementation; system maintenance.

2206699 การออกแบบเชิงปฏิสัมพันธ์เพื่อการจัดแสดงสารสนเทศดิจิทัล 3 (3-0-9)
หลักการออกแบบเชิงปฏิสัมพันธ์ เทคโนโลยีเพื่อการจัดแสดงสารสนเทศดิจิทัล
การออกแบบและการสร้างส่วนต่อประสานด้วยแนวคิดด้านประสบการณ์ผู้ใช้
Interactive Design for Digital Information Exhibits
INT DES DIGIT INFO
Principles of interactive design; technologies for digital information exhibits; design and construction of interfaces with user experience concepts.

2206811 วิทยานิพนธ์ 12 (0-48-0)
Thesis
THESIS

2206711 สารนิพนธ์ 6 (0-24-0)
Special Research
SPECIAL RESEARCH

2206896 การสอบประมวลความรู้
Comprehensive Examination
COMPREHENSIVE EXAM

ค่าเล่าเรียนและค่าธรรมเนียมพิเศษ

เหมาจ่าย 53,500 บาทต่อภาคการศึกษา (*เป็นการประมาณการ)

ติดต่อสอบถาม

ภาควิชาบรรณารักษศาสตร์
คณะอักษรศาสตร์
จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
ถนนพญาไท แขวงวังใหม่
เขตปทุมวัน กรุงเทพมหานคร 10330
โทร 02-218-4817
อีเมล